Theo khuyến cáo của Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Sóc Trăng, khung lịch thời vụ thả giống tôm nước lợ năm 2024 bắt đầu từ ngày 10/01/2024 và dự kiến kết thúc ngày 30/9/2024 (Trong đó: Thả nuôi tôm thẻ chân trắng từ ngày 10/01/2024 đến ngày 30/9/2024 và đối với tôm sú từ ngày15/3/2024 đến ngày 30/9/2024). Hiện nay, diện tích thả nuôi tôm nước lợ trên toàn tỉnh khoảng 8.500 ha. Do mới đầu vụ nên bà con thận trọng thả giống thăm dò, khi điều kiện thuận lợi sẽ tiếp tục thả nuôi.
Mùa nắng nóng không chỉ làm ảnh hưởng đến năng suất hoa màu của bà con nông dân, mà đối với những hộ nuôi tôm cũng bị ảnh hưởng khá nhiều. Bởi một khi nhiệt độ lên cao, rất dễ phát sinh dịch bệnh trên tôm.
Sau đây là những thông tin để bà con lưu ý chăm sóc cho tôm nuôi khi mùa nắng nóng diễn ra như hiện nay.
1. Nhiệt độ thích hợp để tôm sinh trưởng và phát triển tốt
Nhiệt độ môi trường và nhiệt độ nước là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của tôm. Mỗi giai đoạn phát triển của tôm sẽ có nhu cầu về nhiệt độ khác nhau.
Con tôm thường thích hợp với môi trường có nhiệt độ từ 25°C đến 32°C. Trong đó, nhiệt độ tối ưu cho tôm sinh trưởng và phát triển là từ 28°C đến 30°C. Nắng nóng gay gắt có thể khiến nhiệt độ môi trường tăng cao, ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm.
Nhiệt độ nước ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sinh lý, tốc độ sinh trưởng và phát triển của tôm. Tôm thích hợp với nhiệt độ nước từ 27°C đến 30°C. Nhiệt độ nước tối ưu cho tôm sinh trưởng và phát triển là từ 28°C đến 29°C.
- Đối với tôm sú: Nhiệt độ thích hợp cho tôm sú sinh trưởng và phát triển là từ 28°C đến 30°C. Khi nhiệt độ nước dưới 25°C, tôm sú sẽ ăn giảm hoặc ngừng ăn, tôm sẽ lớn chậm hoặc không lớn. Khi nhiệt độ nước trên 32°C, tôm sú dễ mắc bệnh.
- Đối với tôm thẻ chân trắng: Nhiệt độ thích hợp cho tôm thẻ chân trắng sinh trưởng và phát triển là từ 23°C đến 30°C. Khi nhiệt độ nước dưới 15°C hoặc trên 33°C trong 24 giờ hoặc lâu hơn, tôm thẻ chân trắng sẽ chết.
2. Nhiệt độ cao sẽ ảnh hưởng đến tôm nuôi
Trong giai đoạn nắng nóng hiện nay, nhiệt độ vì thế cũng tăng lên cao, ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ sinh trưởng của tôm nuôi. Cụ thể như sau:
Ảnh hưởng đến hoạt động, chức năng sinh lý
Khi nắng nóng diễn ra nhiều ngày liên tiếp, khiến nhiệt độ tăng cao. Lúc này tôm sẽ tăng cường hoạt động hô hấp để lấy oxy, dẫn đến tiêu hao năng lượng nhiều hơn.
Biểu hiện rõ nhất sẽ là giảm hoặc ngừng ăn, ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng và phát triển. Quá trình trao đổi chất, hấp thu dinh dưỡng và chuyển hóa năng lượng của tôm bị ảnh hưởng.
Ảnh hưởng đến sức đề kháng
Khi tôm giảm ăn bởi thời tiết oi bức, nắng nóng, kéo theo đó là sức đề kháng của tôm sẽ giảm, khiến tôm dễ mắc bệnh. Các loại vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển mạnh trong môi trường nước nóng. Tôm dễ bị stress, sốc nhiệt, và có thể bị chết.
Ảnh hưởng đến chất lượng thịt của tôm
Chất lượng thịt tôm bị giảm đi đáng kể, tôm dễ bị mềm, nhão, giảm giá trị thương phẩm. Khi thu hoạch, tôm rất dễ chết hoặc trong trạng thái lờ đờ, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của người nuôi.
3. Những điều cần lưu ý cho tôm nuôi khi vào mùa nắng nóng
Để khắc phục ảnh hưởng của nhiệt độ cao, giúp tôm sinh trưởng và phát triển tốt, người nuôi cần lưu ý một số điều sau:
Quản lý ao nuôi
- Gia cố bờ ao: Nắng nóng khiến bờ ao dễ nứt nẻ, rò rỉ. Cần kiểm tra và gia cố bờ ao để tránh thất thoát nước và thất thoáttôm, tránh để nước mang mầm bệnh từ bên ngoài rò rỉ vào ao nuôi.
- Cấp nước: Bù lượng nước thất thoát do bốc hơi, đảm bảo mực nước thích hợp (1,2 – 1,5m). Nên lấy nước từ nguồn sạch vào những kỳ con nước rong, ổn định và xử lý trước khi cấp vào ao.
- Thay nước: Nên hạn chế nuôi theo qui trình ít hoặc không thay nước. Khi cần thiết thay nước định kỳ 10 - 20% mỗi tuần để loại bỏ chất bẩn, khí độc và cải thiện môi trường nước.
- Quản lý đáy ao: Định kỳ xi phông hút cặn đáy ao để loại bỏ thức ăn dư thừa, chất bẩn và bùn đáy, giúp hạn chế ô nhiễm môi trường.
Thức ăn và cho ăn
- Điều chỉnh lượng thức ăn: Giảm lượng thức ăn khi nhiệt độ môi trường cao trên 32°C, chỉ cho ăn 70 - 80% lượng thức ăn thường ngày.
- Chọn thức ăn: Sử dụng thức ăn chất lượng cao, phù hợp với giai đoạn phát triển của tôm. Bổ sung vitamin C vào lượng thức ăn hằng ngày, để tăng cường sức đề kháng cho tôm. Bổ sung khoáng chất và men tiêu hóa cho tôm.
- Cho ăn: Cho ăn nhiều lần trong ngày, chia thành 4 - 5 bữa, tránh cho ăn quá nhiều vào một lúc.
Quản lý môi trường
- Theo dõi các yếu tố môi trường: Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ, độ pH, độ mặn, oxy hòa tan, NH3, NO2,... nếu có bất thường, chủ động áp dụng giải pháp một cách hiệu quả.
- Tăng cường sục khí: Sử dụng quạt nước, máy sục khí để tăng cường oxy hòa tan trong ao, nhất là vào ban đêm.
- Hạn chế tảo phát triển: Sử dụng các biện pháp sinh học như dùng các chế phẩm vi sinh nhằm ổn định các yếu tố môi trường ao nuôi hoặc biện pháp hóa học để kiểm soát tảo, tránh hiện tượng tảo nở hoa gây ô nhiễm môi trường.
Phòng bệnh
- Thực hiện các biện pháp phòng bệnh tổng hợp: Sử dụng con giống khỏe mạnh, nguồn gốc rõ ràng, mua giống tại những cơ sở uy tín, qua xét nghiệm sạch bệnh. Cải tạo vệ sinh ao nuôi trước và sau khi thả giống thật kỹ.
- Cung cấp vitamin và khoáng chất: Bổ sung vitamin C, khoáng chất vào thức ăn để tăng cường sức đề kháng cho tôm.
- Theo dõi sức khỏe tôm: Quan sát tôm thường xuyên, phát hiện sớm dấu hiệu bất thường để có biện pháp xử lý kịp thời.
Một số lưu ý khác
- Che chắn ao nuôi: Sử dụng lưới che nắng để giảm bớt tác động của ánh nắng mặt trời, giúp ổn định nhiệt độ trong ao.
- Hạn chế chài tôm hay dở sàn ăn: Việc chài tôm để kiểm travào mùa nắng nóng có thể làm tôm bị sốc, dễ mắc bệnh.
- Thu hoạch đúng thời điểm: Thu hoạch tôm khi đạt kích cỡ thương phẩm, tránh để tôm quá lớn dễ bị dịch bệnh.
Nắng nóng là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của tôm. Do đó, việc thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc sẽ giúp bà con nuôi tôm đạt hiệu quả cao trong mùa nắng nóng. Ngoài ra, bà con có thể tham khảo thêm các tài liệu hướng dẫn kỹ thuật nuôi tôm trong mùa nắng nóng từ các cơ quan chuyên môn và thường xuyên theo dõi các bản tin khuyến cáo của ngành Nông nghiệp và PTNT./.