Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2023 cả nước có 82 người chết vì bệnh dại tại 30 tỉnh, thành phố, 674.888 người bị động vật cắn đã phải điều trị dự phòng bệnh dại, tăng 45% so với năm 2022 (trong đó 80% trường hợp là do chó, 18% do mèo, còn lại do các loại động vật khác như khỉ, chuột, dơi). Trong 02 tháng đầu năm 2024, đã có 18 người tử vong do bệnh dại ở 14 tỉnh, thành phố, tăng 9 ca so với cùng kỳ năm 2023, số người phải điều trị dự phòng bệnh dại lên tới gần 70.000 người, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2023. Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, làm tác loạn hệ thần kinh trung ương. Biểu hiện điên cuồng hay bại liệt, rất nguy hiểm cho nhiều loại gia súc và con người, gây tử vong 100% khi mắc phải.
         Nguyên nhân gây bệnh dại ở chó
         Vi rút gây bệnh dại là loại vi rút RNA sợi đơn của Lyssavirus, thuộc họ Rhadoviridae. Các virus này tác động và gây tác loạn hệ thần kinh trung ương, gây liệt não, viêm não, làm cho con vật trở nên hoảng loạn (điên dại) và chết.
         Cách thức lây truyền bệnh dại cho chó
         Bệnh dại lây truyền vào cơ thể qua đường máu hoặc tuyến nước bọt của vật (người) bị nhiễm bệnh bằng phương thức:
         - Trực tiếp: qua vết cắn của chó, mèo bị bệnh dại.
         - Gián tiếp: Người hoặc gia súc bị tổn thương cơ giới tiếp xúc với nước bọt của chó, mèo bị dại hoặc virus có thể qua niêm mạc mắt nguyên lành. Virus theo vết cắn vào dây thần kinh về hạch rồi vào thần kinh trung ương và bắt đầu sinh sản, phát triển.
         Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh dại ở chó: 
         Bệnh thường được biểu hiện qua 2 giai đoạn chính
         Giai đoạn ủ bệnh: Thời gian dài hay ngắn tùy thuộc loài, độc lực của virus và vị trí vết cắn (độ nông, sâu của vết cắn). Và thường ở người là 40 ngày, ở chó khoảng 25 ngày hoặc có thể kéo dài hơn hoặc ngắn hơn.
         Ở giai đoạn đầu khi con vật bị nhiễm bệnh dại thường không thể hiện những dấu hiệu cụ thể, có thể có một số triệu chứng như sốt, sợ nước, sợ ánh sáng, lười ăn và đặc biệt là có hành vi điên cuồng, bồn chồn, dễ bị kích động hay sợ hãi. Và những biểu hiện này thường rất dễ nhầm lẫn với triệu chứng của các bệnh khác.
         Giai đoạn phát bệnh: Ở giai đoạn này con vật đã thể hiện rõ những triệu chứng bệnh một cách rõ rệt với những hành vi điên loạn, bị kích động hoặc bị bại liệt.
         Một số dấu hiệu chó bị bệnh dại khác thường như:
         - Bị động kinh, tê liệt, có những hành vi sủa, cắn sủa người hay vật một cách dữ dội, con vật tự cắn vào cơ thể mình.
         - Bỏ ăn, buồn bã, ngơ ngác, bồn chồn, lặng lẽ chui vào xó tối nằm lỳ (thể dại “câm”). Vài ngày sau, chó bị liệt chân, liệt hàm, lưỡi thè ra ngoài, chảy nhiều nước dãi, gầy rất nhanh rồi chuyển sang bại liệt và chết.
         - Hàm trễ, mắt đỏ ngầu, chảy nước dãi, sùi bọt mép.
         - Sợ gió, sợ nước, bỏ nhà đi lung tung, bạ gì ăn đấy.
         - Sau khoảng 4-5 ngày khi có những biểu hiện trên thì con vật sẽ chết. Riêng ở mèo, ít bị mắc bệnh dại hơn chó. Bệnh dại ở mèo cũng tiến triển như ở chó. Triệu chứng của mèo khi bị bệnh cũng thường ẩn mình vào chỗ tối, hay kêu, bồn chồn và dễ kích động, cào cấu, cắn xé điên cuồng.
         Nếu chó, mèo mắc một số những biểu hiện trên thì hãy lập tức đưa đến bác sĩ thú y. Chú ý bảo vệ bản thân tránh cho bị chúng cắn hoặc tiếp xúc với nước bọt của chúng. 
         Chẩn đoán bệnh dại ở chó, mèo
         Nếu có nghi ngờ chó, mèo bị nhiễm bệnh dại, cần sớm gọi bác sĩ thú y để được kiểm dịch, và cần cẩn thận không để bị chúng tấn công. Chúng được cách ly trong 10 ngày để theo dõi và được xét nghiệm máu để kiểm tra bệnh.
         Điều trị bệnh dại
         Bệnh dại được xếp vào danh sách những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất thế giới, phát triển với tốc độ cực nhanh, gây tử vong nghiêm trọng. Việc điều trị rất khó khăn và hầu như tử vong 100%. Vì vậy chỉ còn cách phòng bệnh dại cho chó để giữ an toàn đến tính mạng.
         Cách phòng bệnh dại cho chó mèo
         - Tiêm phòng là cách phòng bệnh dại cho chó tốt nhất cả thế giới áp dụng. Thực hiện tiêm vắc xin định kỳ hàng năm (01 lần/năm). Tiêm mũi đầu khi vật nuôi được 4 tuần tuổi.
         - Không nên thả rông vật nuôi ngoài đường, khu đông dân cư mà không có sự kiểm soát. Do đó, khi dắt chó ra nơi công cộng phải có người dắt và theo dõi.
         - Vệ sinh sạch sẽ nơi ở cho vật nuôi; tắm rửa thú nuôi thường xuyên cũng là một trong các bước quan trọng phòng bệnh dại cho chó, mèo.
         - Khi phát hiện chó có những biểu hiện bất thường, cần ngay lập tức đưa đến các cơ sở thú y để theo dõi. Khử trùng xung quanh khu vực vật nuôi bị bệnh.
         - Trường hợp nếu chó cắn người cần phải đưa người đến cơ quan y tế để kiểm tra và tiêm phòng kịp thời đồng thời nhốt chó lại để theo dõi 15 ngày (chó biết rõ nguồn gốc).
         - Trường hợp không biết rõ nguồn gốc của con chó đã cắn người thì phải áp dụng ngay các biện pháp điều trị dự phòng cho người như bị chó dại cắn.
         - Tăng cường quản lý, giám sát đàn chó, mèo nuôi trên địa bàn quản lý; xử lý số chó vô chủ, chó hoang.
         - Chó chết do mắc bệnh dại hoặc nghi mắc bệnh dại phải đem chôn hoặc đốt xác.
         Qua các dấu hiệu và triệu chứng cũng như cách phòng bệnh dại cho chó trên. Hy vọng sẽ giúp ích cho người đọc để biết cách phòng tránh kịp thời. Bảo vệ thú cưng của mình, đồng nghĩa với việc bảo vệ bản thân và những người xung quanh.