(Ảnh minh họa)
Trong những năm qua, việc tuyên truyền, phổ biến Luật Luật sư tại tỉnh Sóc Trăng luôn được Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh quan tâm, chỉ đạo các Sở, ngành liên quan tham mưu phổ biến, quán triệt qua nhiều hình thức đa dạng và thích hợp thông qua đăng tải các bài viết, chuyên mục, phóng sự trên các phương tiện truyền thông của tỉnh. Từ đó, đưa nội dung của Luật Luật sư và các văn bản hướng dẫn thi hành vào đời sống, góp phần nâng cao nhận thức người dân và các cơ quan, tổ chức tại địa phương về vị trí, vai trò của người hành nghề luật sư.
Các luật sư hành nghề tại địa phương luôn được quán triệt đường lối, chủ trương, Nghị quyết của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước. Định kỳ, Sở Tư pháp đều tổ chức phổ biến Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam đến các luật sư. Nhìn chung, các luật sư đều chấp hành tốt quy định của pháp luật và hành nghề phù hợp với tôn chỉ, mục đích của Liên đoàn Luật sư Việt Nam.
Cùng với sự phát triển về mọi mặt đời sống, kinh tế - xã hội của tỉnh nhà, nhu cầu về cung cấp các dịch vụ pháp lý như: tư vấn, đại diện, tố tụng, ... đội ngũ luật sư Sóc Trăng có sự phát triển cả số lượng và chất lượng. Qua số liệu thống kê cho thấy, từ năm 2007 đến năm 2022, Đoàn Luật sư khi thành lập có 09 thành viên nay đã tăng lên 48 thành viên, thực hiện 17.386 vụ, việc. Tính khả thi và hiệu quả thực tế từ các quy định của Luật Luật sư đã tạo cơ sở pháp lý giúp các luật sư có căn cứ áp dụng nhằm bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức, cơ quan, bảo vệ sự độc lập của tư pháp, góp phần bảo vệ công lý, công bằng, phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Theo đó, chất lượng tham gia tố tụng của luật sư từng bước được nâng lên, cụ thể Đoàn Luật sư tỉnh đã giúp cho 18 bị can trong 05 vụ án hình sự được tuyên không phạm tội. Từ đó, không những bảo đảm được quyền bào chữa của bị can, bị cáo, các đương sự khác mà còn giúp cơ quan tiến hành tố tụng làm rõ sự thật khách quan, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Bên cạnh công tác tham gia tố tụng, công tác tư vấn pháp luật luôn được các cấp, ngành trong tỉnh chú trọng thông qua việc đề nghị Đoàn luật sư phối hợp với Hội Luật gia tỉnh, tham gia cùng Đoàn tư vấn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại địa phương. Số lượng các luật sư được lựa chọn ký kết hợp đồng với Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước ngày càng gia tăng, các luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý đã tham gia tích cực, có hiệu quả vào việc tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng và đại diện ngoài tố tụng góp phần không nhỏ trong việc đảm bảo quyền và lợi ích cho người được trợ giúp pháp lý là những người thuộc hộ nghèo, người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người có công với cách mạng và những người được trợ giúp pháp lý khác.
Bên cạnh những kết quả đạt được thì việc triển khai thực hiện Luật Luật sư vẫn tồn tại những hạn chế nhất định. Để đảm bảo cho hoạt động nghề nghiệp của luật sư được hiệu quả, chuyên nghiệp và đạt chất lượng cao trong thời gian tới. Các cấp, ngành cần triển khai một số giải pháp sau:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của luật sư
Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của luật sư, trong đó cần thiết đưa vào Văn kiện của Đảng chủ trương về Chiến lược phát triển nghề luật sư Việt Nam trong giai đoạn mới (đến năm 2030). Triển khai thực hiện tốt Kết luận số 69-KL/TW ngày 24/02/2020 của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 33-CT/TW ngày 30/3/2009 của Ban Bí thư “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của luật sư”.
Hai là, tăng cường sự quản lý của Nhà nước
- Tỉnh Sóc Trăng có mức thu nhập bình quân đầu người thuộc nhóm trung bình, các dịch vụ phục vụ đời sống người dân tuy được phát triển nhưng quy mô đa phần nhỏ lẻ và hoạt động của tổ chức luật sư không nằm ngoài xu hướng đó, Văn phòng luật sư tập trung chủ yếu tại thành phố, rất ít văn phòng đặt tại các huyện, thị xã, luật sư hoạt động phân tán, chưa có sự liên kết, phối hợp. Vì vậy, tỉnh Sóc Trăng cần có Đề án và các chính sách ưu đãi cụ thể nhằm phát triển các tổ chức hành nghề luật sư tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc. Định hướng phát triển tổ chức hành nghề luật sư đa lĩnh vực trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay.
- Đội ngũ luật sư tại địa phương có sự phát triển về số lượng nhưng chưa đáp ứng đồng đều về kỹ năng chuyên sâu. Trình độ ngoại ngữ của các Luật sư thành viên nhìn chung còn hạn chế. Vì vậy, xét ở một góc độ nào đó tổ chức hành nghề luật sư chưa thật sự đáp ứng nhu cầu của người dân khi có sự kiện pháp lý cần được tư vấn, hỗ trợ. Trong thời gian tới, UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tư pháp phối hợp với Đoàn luật sư tăng cường đến hoạt động bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng hành nghề của luật sư thành viên.
- Trợ giúp pháp lý (TGPL) được xác định là dịch vụ sự nghiệp công thiết yếu, trong số 14 đối tượng người được TGPL theo quy định hiện hành, địa bàn tỉnh Sóc Trăng có nhiều đối tượng được xác định là người được TGPL, đặc biệt là người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Các cấp, ngành địa phương phối hợp với Đoàn Luật sư tư vấn pháp luật, truyền thông về TGPL trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đồng thời, các luật sư cần trau dồi hơn nữa kỹ năng tranh tụng tại các phiên tòa khi tham gia tố tụng nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những người “yếu thế”, góp phần hỗ trợ đắc lực cho Ngành tư pháp địa phương.
- Tiếp tục cụ thể hoá các mục tiêu, giải pháp thực hiện chính sách về phát triển đội ngũ luật sư gắn với cải cách tư pháp vào chương trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và vào các Nghị quyết chuyên đề của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Tiếp tục quan tâm, hỗ trợ kinh phí cho hoạt động luật sư (hiện nay tỉnh thực hiện hỗ trợ qua Sở Tư pháp).
Ba là, hoàn thiện thể chế
- Điều 13 Luật Luật sư năm 2012 quy định đối với những người: “Đã là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên; Giáo sư, phó giáo sư chuyên ngành luật; tiến sỹ luật; Đã là thẩm tra viên cao cấp ngành Tòa án, kiểm tra viên cao cấp ngành Kiểm sát; chuyên viên cao cấp, nghiên cứu viên cao cấp, giảng viên cao cấp trong lĩnh vực pháp luật; Đã là thẩm tra viên chính ngành Tòa án, kiểm tra viên chính ngành Kiểm sát; chuyên viên chính, nghiên cứu viên chính, giảng viên chính trong lĩnh vực pháp luật”, thì được miễn đào tạo nghề luật sư. Theo đó, thì chỉ cần là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên hoặc là chuyên viên chính, nghiên cứu viên chính, giảng viên chính thì đương nhiên là “đã” làm công tác này và được miễn đào tạo nghề luật sư mặc dù có thể thời gian công tác, kinh nghiệm tố tụng không nhiều. Do đó, cần xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư theo hướng giảm thiểu những người được miễn đào tạo nghề luật sư. Hoặc sửa đổi quy định điều kiện đối với những người đã là “thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, chuyên viên chính, nghiên cứu viên chính, giảng viên chính” thì được miễn đào tạo nghề luật sư trong trường hợp có ít nhất từ 05 năm trở lên công tác vị trí này.
- Nghiên cứu, sửa đổi Điều 15 của Luật Luật sư theo hướng bổ sung thời hạn có giá trị của Giấy chứng nhận kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư.
Có thể thấy rằng, Luật Luật sư từ khi có hiệu lực thi hành đã tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí của luật sư và Tổ chức luật sư, không những góp phần tích cực trong việc bảo vệ công lý, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân mà còn là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần xây dựng xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, đẩy mạnh cải cách tư pháp và hội nhập kinh tế quốc tế.
Phòng Hành chính và Bổ trợ Tư pháp